La presencia de las mujeres en el gobierno local. Izarra Martínez Ruiz

IX CONGRESO VASCO DE SOCIOLOGÍA Y CIENCIA POLÍTICA
Una Ciencia Social renovada para un nuevo tiempo
IX SOZIOLOGIA ETA ZIENTZIA POLITIKOAREN KONGRESUA
Gizarte Zientzia berria aro berri baterako
Bilbo / Bilbao

Ekintzaren teoria-Maider Zilbeti

ITURRIA: BERRIA

Fina da pentsamenduaren eta ekintzaren arteko muga Maider Zilbetirentzat (Donostia, 1977). Oso fina. Behin eta berriz gurutzatzen du berak, gurutzatu duenik ere gehiegi axola gabe. Areago: gurutzaketa bera da bere jardunaren ardatza. Hiru puntako zirkulua osatzen dute bere kezkek. Mugimenduan baino ulertu ezin den hiru puntako zirkulua: ikerketa feministatik aktibismora, aktibismotik arte sorkuntzara, eta arte sorkuntzatik ikerketa feministara. Bidegurutzean du beti begia. Hori da bere jarrera politiko eta intelektuala. «Militantzia feministari esker ikasi dut nik taldean pentsatzen. Hor ohartu naiz ekitearen eta pentsatzearen arteko mugaren lausotasunaz». Pentsalari gisa egindako elkarrizketan, etengabe igartzen zaio pentsalari hitzarekiko deserosotasuna. «Ni ez naiz pentsalari bakarka. Ni naiz pentsalari interakzioan».

Filosofia eta antropologia ikasketak egin zituen, eta pornografia hautatu zuen masterreko ikerketa gaitzat. Ikuspegi feministatik landutako pornografia: post-pornografia. Politika, artea, teoria eta praktika; mugaldekoa zen gaia, eta mugalde hori da Zilbetiri interesatzen zaiona. Izan ere, 60ko hamarkadaz geroztik masan ekoitzi zen pornografiaren generoaren irudikapena zalantzan jarri eta plazer zein sexualitate eredu irekiagoak proposatzea da pornografia mota horren asmoa. Plazera ere politizatzea. Erabat heldu gabea zen oraindik eztabaida Euskal Herriko feminismora Zilbetik ikerketa hasi zuenerako, baina jadanik nahiko barneratuta dagoela dio. «Pornografiaren alde ala kontra; hori zen dilema AEBetan eta Kanadan. Zerbait aipatu zuten hemen garai hartan gaiari buruz, baina ez zen eztabaida sakonegia izan. Raquel Osborne ikerlariaren eskutik heldu zen gaia Espainiara, eta hala heldu zen Euskal Herrira ere».

«Jarrera politiko bat da hau», dio. Ez da hedonismo inozoa, hedonismo militantea baizik. Boteretze ariketa bat, funtsean. «Gorputza ezagutzera eramaten zaitu plazeraren dimentsio ezberdinak ezagutzeak; gorputz mugak ezagutzera. Subjektu ekintzaile berria eraikitzera. Eta ez bakarrik sexu ekintzetan. Beste ekintzetarako eta beste antolamendu batzuetarako ere boteretzen zaitu horrek. Pornografia edo barneratzen duzu zure diskurtsoan edo ez, baina argi geratu dena da feminismoak proiektu politiko bezala aurrera egiteko gorpuztasunaren inguruan hausnarketa sakona egin behar duela. Eta baita plazeraren inguruan eta nortasunaren inguruan ere. Hori guztia barneratu behar da pertsonalki eta politikoki. Eta lan hori egin da subjektibazio prozesu berriak eraikitzeko».

OSOA IRAKURRI

Berezitasunak, bereizketa bihurtuta

ITURRIA: BERRIA

Gizonen gaixotasunak aztertuz eratu da medikuntza. Ondorioz, zientziak ikusezin egin du emakumeen osasuna, ez baititu ikertu haien sintomak, arrisku faktoreak eta eritasunen bilakaera.

MAITE ASENSIO LOZANO

• Andreen osasunari buruzko erreportaje sorta BERRIAn
• Zein dira sexuen arteko alde biologiko nagusiak?
• Andreen bizi-itxaropena.
• Medikalizazioaren ondoriozko ospitaleratzeak.
• Kokaina hartzen duten gizonak.
• Hildako gidari gizonezkoak.
• Gorputza zaindu, ala hondatu

Kardiopatiei buruz 1980ko hamarkadan egindako lan zientifikoan, artikulu bakarrak aipatzen zituen emakumeak gaitz kardiobaskularrekin lotuta. Hartara, zientzialariak eta osagileak ez ziren konturatu bihotzekoaren sintomak desberdinak zirela gizonezkoetan eta andrazkoetan; ezkerreko besoko minaren ordez, goragalea izan ohi dute emakumeek, sabelaren goialdetik masailezurrera igotzen den minarekin. Bernardine Healy Amerikako Estatu Batuetako kardiologoa izan zen lehena salaketa egiten, 1991n; zientzia gisa barneratutakoa sineskerietan oinarritzen zela azaleratu zuen. Andreak euren hormonek babestuta zeudela uste zuten sendagileek, hau da, estrogenoen ondorioz ezin zutela bihotzekorik izan; funtsik gabekoa ez ezik, okerra ere bazen ustea, gero frogatu baitzen estrogenoak tronbogenikoak direla.

Bihotzeko gaitzen ikerketan antzemandako hutsune horiek agerian uzten dute zientziak eta medikuntzak ez dituztela parekidetasunez tratatzen emakumeak. Andrazkoen berezitasun biologikoak diskriminaziorako tresna bihurtu dituzte. «Medikuntza ez dago berezitasunok artatzeko prestatuta. Morbilitate diferentzialerako zientzia garatu behar da», azaldu du Carme Valls-Llobetek, Kataluniako CAPS osasuna ikertzeko taldeko mediku eta endokrinologoak. 2009an Mujeres, salud ypoder liburuan (Emakumeak, osasuna eta boterea) garatu zuen bere tesia: «Ikertu behar dutenen burua lainotzen dute botere harremanek. Andreekiko aurreiritziak daude medikuntzan, gainerako zientzietan bezala: ikusezinak gara, gertatzen zaigunak garrantzi txikiagoa du, eta, era berean, gure gorputzak kontrolatu nahi dituzte, botikez isilarazi, erabakirik har ez dezagun».

Funtsean, medikuntzaren eta osasunaren inguruko zientzia androzentrikoa da. «Medikuntzak gizonetan aztertu ditu osasuna eta gaixotasunak», laburbildu du Charo Quintana ginekologoak, Eusko Jaurlaritzak 2007an aurkeztutako Emakumeak eta osasuna programaren arduradunak; «Andreek hilekoa dutela eta haurdun gera daitezkeela argudiatuta, patologia handiei buruzko entsegu klinikoetatik baztertu dituzte luzaroan». Berriki bihurtu da derrigorrezko andrazkoak entseguotan txertatzea, «baina oraindik emakume proportzio txikiak jotzen dira egokitzat».

OSOA IRAKURRI

GORA MARIJAIA! BEA-AMB

ONDARROAN JAIETAN ZAINDU GOZATU ETA ERANTZUN